HIỂU CHO ĐÚNG QUYỀN TỰ DO NGÔN LUẬN, TỰ DO BÁO CHÍ

 

Phạm Trung

Kỷ niệm 96 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/2025 - 21/6/2021) là dịp để hiểu cho đúng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, từ đó cảnh giác với âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng quyền này để chống phá sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay.

Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí là một trong những quyền cơ bản của con người, được ghi nhận trong bản Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền (1948) và được thể chế trong “Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị” (1966). Theo đó, mọi người đều có quyền giữ quan điểm của mình mà không bị ai can thiệp. Mọi người có quyền tự do ngôn luận, tự do tìm kiếm, nhận và truyền đạt mọi loại tin tức, ý kiến, không phân biệt ranh giới, hình thức tuyên truyền. Đồng thời, cùng với những quyền trên, mọi người phải thực hiện những nghĩa vụ và trách nhiệm đặc biệt như: Tôn trọng các quyền hoặc uy tín của người khác; bảo vệ an ninh quốc gia hoặc trật tự công cộng, sức khoẻ hoặc đạo đức của công chúng.

Ở Việt Nam, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí rất được tôn trọng và phát huy. Những quyền này đã được thể chế hóa bằng hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật. Luật Báo chí của Việt Nam (2016) quy định: Báo chí ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội; có nhiệm vụ, quyền hạn: tuyên truyền, phổ biến, góp phần xây dựng và bảo vệ đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội; làm diễn đàn thực hiện quyền tự do ngôn luận của nhân dân.

Đồng thời, Luật Báo chí quy định rõ: Cấm báo chí không được đăng, phát thông tin chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, xuyên tạc, phỉ báng, phủ nhận chính quyền nhân dân; bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân, chia rẽ giữa các tầng lớp nhân dân, giữa nhân dân với chính quyền, lực lượng vũ trang; gây hằn thù, kỳ thị, chia rẽ, ly khai dân tộc, xâm phạm quyền bình đẳng trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam; chia rẽ người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa người theo các tôn giáo khác nhau, xúc phạm niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo; phá hoại việc thực hiện chính sách đoàn kết quốc tế; đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân, v.v.

Theo đó, người dân có quyền tự do ngôn luận, quyền được sử dụng các phương tiện báo chí, thông tin, mạng internet, các trang mạng xã hội. Nhưng việc sử dụng quyền này luôn phải tuân thủ quy định của pháp luật nhằm tôn trọng các quyền hoặc uy tín của người khác; bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự công cộng, sức khỏe, đạo đức của xã hội. Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí không phải là quyền được xuyên tạc sự thật hay nói xấu, bôi nhọ người khác. Những đối tượng phát tán bài viết, tài liệu, tranh ảnh, clip sai sự thật, nói xấu, bôi nhọ người khác cần được các cơ quan chức năng thu thập chứng cứ, làm rõ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Mỗi người dân phải nêu cao tinh thần cảnh giác với âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, hiểu rõ pháp luật, có trách nhiệm với những phát ngôn, bài viết của mình để cùng thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí.