CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐÃ CÓ ĐIỀU CHỈNH THÍCH NGHI NHƯNG BẢN CHẤT KHÔNG THAY ĐỔI

 

Phạm Trung

Trên trang blog Tiếng Dân, ngày 13/6/2021, đối tượng Jackhammer Nguyễn phát tán bài “Chủ nghĩa tư bản Việt Nam bắt đầu từ Liên Xô!”. Trong bài viết, Jackhammer Nguyễn đã sử dụng ngòi bút của mình để “tô hồng” chủ nghĩa tư bản, gián tiếp khẳng định rằng con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là sai lầm, sẽ dẫn tới “sụp đổ” như mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu trước đây. Để vạch trần tính chất sai trái, thù địch trong bài viết của Jackhammer Nguyễn, cần phải có quan điểm khoa học về chủ nghĩa tư bản hiện nay.

Chủ nghĩa tư bản hiện nay đã có một số điều chỉnh thích nghi. Khi mới xuất hiện, chủ nghĩa tư bản là một bước tiến trong lịch sử phát triển của xã hội loài người. Chủ nghĩa tư bản đã làm cho xã hội loài người đạt được nhiều thành tựu to lớn, nhất là trong lĩnh vực giải phóng và phát triển sức sản xuất, phát triển khoa học - công nghệ. Khi đã trở thành giai cấp trung tâm của thời đại, chủ nghĩa tư bản bộc lộ rõ bản chất vẫn là một chế độ xã hội tư hữu về tư liệu sản xuất, vẫn là một chế độ xã hội mà “bạn đường” của nó là áp bức, bóc lột, bất công và chiến tranh. Để tồn tại, tất yếu chủ nghĩa tư bản phải che đậy bản chất xấu xa của mình, điều chỉnh thích nghi, xoa dịu, ru ngủ giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Hiện nay, nhiều nước tư bản phát triển đã có những biện pháp điều chỉnh, thích nghi, hình thành được không ít các chế độ phúc lợi xã hội tiến bộ hơn so với trước, thúc đẩy các chính sách “tự do mới” trên quy mô toàn cầu, để cho người lao động được tham gia cổ phần, kêu gọi bảo vệ môi trường, v.v..

Mặc dù đã có những điều chỉnh, thích nghi để tồn tại nhưng bản chất của chủ nghĩa tư bản vẫn không thay đổi. Chủ nghĩa tư bản vẫn là một chế độ xã hội sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, tất cả vì lợi nhuận, sẵn sàng vì lợi nhuận mà bóc lột và chà đạp lên phẩm giá con người. Gia tăng khoảng cách giàu nghèo và bất bình đẳng xã hội là hệ quả tất yếu của chủ nghĩa tư bản. Chế độ tư bản chủ nghĩa là chế độ xã hội cạnh tranh bất công, độc quyền, “cá lớn nuốt cá bé”, vì lợi ích vị kỷ của một số ít cá nhân và các phe nhóm. Một chế độ xã hội sẵn sàng vì lợi nhuận mà khai thác, chiếm đoạt tài nguyên, tiêu dùng vật chất vô hạn độ và hủy hoại môi trường. Dân chủ ở chế độ tư bản chủ nghĩa là dân chủ giả hiệu, quyền lực thực sự không thuộc về nhân dân mà chỉ cho một thiểu số giàu có.

Chủ nghĩa tư bản vẫn không thể khắc phục được những mâu thuẫn cơ bản vốn có của nó. Các cuộc khủng hoảng vẫn tiếp tục diễn ra. Các nhà nước, các chính phủ tư sản ở Phương Tây đã bơm những lượng tiền khổng lồ để cứu các tập đoàn kinh tế xuyên quốc gia, các tổ hợp công nghiệp, tài chính, ngân hàng, thị trường chứng khoán, nhưng không mấy thành công. Đặc biệt, trước tác động của Đại dịch Covid-19, kinh tế thế giới suy thoái đã làm phơi bày sự thật của những bất công xã hội trong các nước tư bản chủ nghĩa. Đời sống của đa số người dân lao động bị giảm sút nghiêm trọng, thất nghiệp gia tăng; khoảng cách giàu - nghèo ngày càng lớn, làm trầm trọng thêm những mâu thuẫn, xung đột giữa các sắc tộc. Từ sự suy giảm về kinh tế đã trở thành tình huống chính trị. Xuất hiện làn sóng biểu tình, bãi công, làm rung chuyển cả thể chế ở nhiều nước tư bản. Khủng hoảng kinh tế - tài chính, khủng hoảng năng lượng, lương thực, sự cạn kiệt của các nguồn tài nguyên thiên nhiên, sự suy thoái của môi trường sinh thái,... đang đặt ra những thách thức vô cùng lớn cho sự tồn tại và phát triển của nhân loại. Đó là những đặc trưng cốt yếu, phản ánh bản chất của chủ nghĩa tư bản.

Bài viết của Jackhammer Nguyễn không thể che đậy bản chất xấu xa của chủ nghĩa tư bản, không thể phủ nhận con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta quyết tâm xây dựng một chế độ xã hội cao hơn về chất so với chế độ xã hội tư bản chủ nghĩa, “Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân Việt Nam đang phấn đấu xây dựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau cùng phát triển; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới.”[1].

 

---

[1]Nguyễn Phú Trọng (2021), “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Báo Quân đội nhân dân online, ngày 16/5/2021, 20:38.