Hoạt động không có giấy phép, nội dung không đúng mục tiêu tôn chỉ, cố tình gây nhầm lẫn với báo điện tử, đưa thông tin sai,... đó là các sai phạm gần đây của một số trang thông tin điện tử tổng hợp và là một trong những nguyên nhân dẫn tới sự nhiễu loạn thông tin khiến bạn đọc bức xúc, bất bình. Trước thực trạng đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có văn bản yêu cầu chấn chỉnh hoạt động của các trang thông tin điện tử.
Theo Cục Phát thanh-Truyền hình và Thông tin điện tử (Cục PTTH - TTÐT) thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT - TT), tính đến tháng 5-2016 cả nước có khoảng 1.700 trang thông tin điện tử tổng hợp. Cùng với sự nở rộ này là hàng loạt sai phạm trong cung cấp thông tin của nhiều trang trong số đó, đã và đang khiến dư luận xã hội bức xúc, lo ngại. Sai phạm phổ biến là việc một số trang tin “ăn theo” báo chí bằng cách tự ý sử dụng tin bài của các báo, rồi biên tập, cắt xén nội dung, đặt lại tiêu đề,... cố ý mập mờ khiến độc giả nhầm lẫn trang thông tin điện tử thuộc một cơ quan báo chí, đặt link (đường dẫn) chứa mã độc khiến người sử dụng nhấp chuột vào sẽ bị lây nhiễm và mất cắp dữ liệu cá nhân… Căn cứ vào Ðiều 12, Luật Công nghệ thông tin, đây là các hành vi bị cấm vì “phá hoại thông tin trên môi trường mạng” (khoản 1); “Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong hoạt động công nghệ thông tin; sản xuất, lưu hành sản phẩm công nghệ thông tin trái pháp luật; giả mạo trang thông tin điện tử của tổ chức, cá nhân khác; tạo đường dẫn trái phép đối với tên miền của tổ chức, cá nhân sử dụng hợp pháp tên miền đó” (khoản 3).
Theo quy định ở khoản 2 Ðiều 20 Nghị định 72/2013/NÐ-CP về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng: “Trang thông tin điện tử tổng hợp là trang thông tin điện tử của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cung cấp thông tin tổng hợp trên cơ sở trích dẫn nguyên văn, chính xác nguồn tin chính thức và ghi rõ tên tác giả hoặc tên cơ quan của nguồn tin chính thức, thời gian đã đăng, phát thông tin đó”. Như vậy, trang thông tin điện tử tổng hợp không có chức năng sản xuất tin, bài nhưng trên thực tế dường như một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp không quan tâm đến quy định đó, hoặc biết mà vẫn cố tình vi phạm? Cụ thể, việc sử dụng từ ngữ dễ gây nhầm lẫn cho độc giả trên tiêu đề trang chủ như News (Tin tức), điện tử, online,… thậm chí những trang tin tổng hợp này còn cử người tham dự các sự kiện để đưa tin, viết bài, hoặc tổ chức các loạt bài gắn mác “điều tra”, rồi đăng tải giống như hoạt động của một báo điện tử. Có thể nói, chính từ sự thiếu minh bạch trong mục đích sử dụng các trang thông tin điện tử tổng hợp đã làm nảy sinh tiêu cực. Một số trang tin tổng hợp cử người tiếp cận tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân để sách nhiễu, nếu phát hiện có dấu hiệu sai phạm thì đe dọa viết bài “phanh phui sự việc”. Muốn yên ổn, các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân này buộc phải “lót tay phóng viên” mà không biết mình đang bị lừa! Với mục tiêu tăng lượng người truy cập, có trang tin dù giấy phép đăng ký chỉ chuyên về khoa học - công nghệ nhưng lại tràn ngập thông tin về giới showbiz; có trang tin chuyên về sức khỏe nhưng lại thường xuyên đăng tin, bài về vụ án giật gân; hoặc dù trang tin với danh nghĩa giới thiệu việc làm cho giới trẻ lại chỉ chú trọng đăng các hình ảnh, clip hở hang, đồi trụy hoặc tổ chức bói toán công khai!… Ðể tạo “tin độc”, một số trang tin lại chỉ chuyên “xào nấu” tin tức từ mạng xã hội, với nội dung chưa được kiểm chứng, thậm chí dung tục, phản cảm, có tính chất kích động bạo lực... Thậm chí có trang thông tin điện tử tổng hợp của địa phương này nhưng lại chủ yếu đăng tải thông tin tiêu cực về địa phương khác, khiến độc giả không khỏi nghi ngờ mục đích hoạt động không mấy lành mạnh của cơ quan, tổ chức đứng sau các trang tin. Hậu quả từ những trang tin như vậy là đã tạo ra góc nhìn méo mó về xã hội, gây hoang mang dư luận. Bên cạnh đó, tình trạng trang tin điện tử hoạt động nhưng không có giấy phép, hoặc giấy phép hết hạn cũng diễn ra phổ biến.
Sự tồn tại của các trang thông tin điện tử tổng hợp nói trên đang tạo ra nhiều hệ lụy khó lường. Thực tế đã có đối tượng lợi dụng kẽ hở trong hoạt động của các trang tin điện tử để đưa tin tức xuyên tạc đường lối, chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước, tác động và gây bất ổn về chính trị - xã hội, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, làm mất lòng tin của người dân đối với cơ quan chức năng… Thời gian qua, cơ quan chức năng đã thu hồi và xử phạt hàng loạt trang tin điện tử sai phạm về nội dung và không có giấy phép, tiêu biểu như: xử phạt trang dailo.vn của Tạp chí Vận tải ô-tô 15 triệu đồng do thực hiện không đúng nội dung quy định trong giấy phép, không trích dẫn nguyên văn, chính xác nguồn tin chính thức; xử phạt Tạp chí Môi trường và Sức khỏe 20 triệu đồng vì lập các trang thông tin điện tử tổng hợp không có giấy phép; xử phạt Công ty cổ phần VCCorp 20 triệu đồng do cung cấp thông tin trên trang thông tin điện tử tổng hợp soha.vn không đúng với nội dung trong giấy phép, không trích dẫn chính xác nguồn tin; xử phạt trang depplus.vn của Công ty cổ phần Truyền thông K.I.B 15 triệu đồng vì đã tự chỉnh sửa tiêu đề, thay đổi các hình ảnh minh họa so với bài viết gốc trên trang maskonline.vn... Tuy nhiên, có một số ý kiến cho rằng mức phạt trên còn chưa đủ sức răn đe, vì có trang tin vừa bị xử phạt lại tiếp tục sai phạm với các hành vi tương tự, thậm chí coi việc xử phạt để “nổi tiếng”, từ đó thu hút được nhiều hợp đồng quảng cáo hơn để thu lợi. Thực tế này cho thấy để “dẹp nạn” tin giả, tin vi phạm bản quyền cũng như tình trạng hoạt động không đúng giấy phép của các trang thông tin điện tử cần biện pháp mạnh tay hơn của cơ quan chức năng, như có thể xem xét mức độ vi phạm để đình chỉ hoạt động, thu hồi tên miền,…
Song, có thể nói khó khăn trong việc quản lý hiện nay là nhiều trang thông tin điện tử có tên miền quốc tế, thậm chí đặt máy chủ ở nước ngoài. Ðây là kẽ hở mà không ít đơn vị, tổ chức lợi dụng đăng ký tên miền quốc tế cho các trang thông tin điện tử tổng hợp thay vì đăng tên miền “.vn”, hòng lách luật để từ đó tổ chức nhiều hoạt động bất hợp pháp. Thực tế trên mạng đã xuất hiện những trang thông tin điện tử có tên miền và máy chủ ở nước ngoài thường xuyên có bài viết xuyên tạc, bịa đặt về các sự kiện, vấn đề của Nhà nước cũng như một số địa phương, ban ngành và cán bộ lãnh đạo. Nhằm tạo sự tin cậy, các trang tin này thường dùng cách dẫn nguồn tin không được kiểm chứng từ một tổ chức, cá nhân hoặc sử dụng ảnh photoshop (ảnh đã chỉnh sửa) để minh họa bài viết. Ðáng lo ngại là những thông tin giả mạo dụng ý xấu này được lan truyền trong cộng đồng bằng nhiều hình thức khác nhau. Từ đầu năm 2017, Cục PTTH - TTÐT đã phối hợp Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) rà soát, phát hiện và xử lý các trang thông tin vi phạm. Theo ông Trần Minh Tân, Giám đốc VNNIC: Ðối với các trang thông tin sử dụng tên miền .vn có các nội dung xấu độc có yêu cầu phải xử lý của các cơ quan chức năng, phía VNNIC có thể chủ động thực hiện tạm ngừng hoặc thu hồi tên miền trong mọi thời điểm. VNNIC có thể phối hợp với các cơ quan chức năng, nhà đăng ký tên miền quốc tế tại Việt Nam, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet trong trường hợp cần ngăn chặn truy cập các trang tin vi phạm có sử dụng tên miền quốc tế. Tuy nhiên, thời gian qua thực trạng hoạt động của các trang thông tin điện tử tổng hợp vẫn diễn ra hết sức phức tạp, khó lường.
Trước tình hình trên, mới đây Bộ TT - TT đã ban hành văn bản nhằm kịp thời chấn chỉnh. Cụ thể, Bộ yêu cầu các trang thông tin điện tử tổng hợp của tổ chức, doanh nghiệp chỉ được cung cấp thông tin tổng hợp về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội trên cơ sở trích dẫn lại thông tin (ghi rõ tên tác giả, tên cơ quan của nguồn tin chính thức, thời gian đã đăng, phát thông tin đó) từ nguồn chính thức của các cơ quan Ðảng và Nhà nước phù hợp với quy định pháp luật về báo chí, về bản quyền và không được bình luận. Các tổ chức, doanh nghiệp có trang thông tin điện tử tổng hợp không được tự thu thập, cung cấp thông tin như các cơ quan báo chí. Ðối với trang thông tin điện tử tổng hợp của các cơ quan báo chí phải thực hiện đúng tôn chỉ mục đích theo quy định của giấy phép, không được tự ý sản xuất tin, bài như các báo điện tử, tạp chí điện tử. Ðể kịp thời phát hiện và xử lý sai phạm, Thanh tra Bộ TT - TT sẽ thanh tra, kiểm tra đột xuất, nếu phát hiện đơn vị nào sai phạm sẽ xử phạt nghiêm theo Luật Báo chí hiện hành. Với các địa phương, Bộ yêu cầu các Sở TT - TT rà soát, kiểm tra chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp có trụ sở trên địa bàn mình quản lý. Nếu phát hiện sai phạm, nhất là các hành vi hoạt động không đúng nội dung giấy phép được cấp, hành vi lợi dụng trang thông tin điện tử tổng hợp để hoạt động như báo điện tử, tạp chí điện tử, thì cần xử lý nghiêm.
Ðể góp phần làm lành mạnh môi trường thông tin trên mạng, nhất là chấn chỉnh hoạt động của các trang thông tin điện tử tổng hợp, cùng với sự vào cuộc tích cực của các cơ quan chức năng còn cần sự hợp tác của các tổ chức, cá nhân. Bởi, đây cũng là cách chúng ta tự bảo vệ mình, góp phần bảo vệ cộng đồng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét