THẤY GÌ QUA SỰ KIỆN ĐỒI CAPITOL NƯỚC MỸ

Cương Trực

Nếu đại dịch Covid-19 với kỷ lục đứng đầu thế giới về số người lây nhiễm và tử vong là cú sốc thứ nhất, thì cuộc bầu cử tổng thống Mỹ phức tạp chưa từng có mà đỉnh điểm là bạo loạn ngày 6/1 tại Đồi Capitol là cú sốc thứ hai. Cú sốc đó phản ánh một cách đúng đắn thực trạng chia rẽ ở Mỹ hiện nay, nơi có nhiều người luôn ca ngợi và lầm tưởng về một “thiên đường trần gian”.

Ngày 6/1 tại Đồi Capitol, người biểu tình tràn vào Nhà Quốc hội, hoạt động của lưỡng viện gián đoạn, các nghị sĩ phải sơ tán. Vệ binh Cộng hòa, Cảnh sát Nhà Quốc hội phải sử dụng đạn cao su, hơi cay, dụng cụ chống bạo loạn và cả trực thăng để trấn áp, giải tán đám đông và 4 người biểu tình đã chết. Nhiều người gọi 6/1 là “ngày đen tối”, vụ bạo loạn là cuộc đảo chính. Thậm chí có người cho rằng nước Mỹ đang đứng trước “hội chứng nội chiến”. Khác với cuộc nội chiến cách đây gần 150 năm (1861-1865), lần này không có chiến tuyến, mà “mọi người đấu với mọi người”.

Ông Joe Biden được chính thức công nhận là Tổng thống thứ 46. Lần đầu tiên kể từ năm 2010, Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát lưỡng viện. Nhưng sự chia rẽ thực sự ngấm sâu vào nước Mỹ, từ Quốc hội, nội bộ Đảng Cộng hòa, từng bang đến từng gia đình. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đòi ngay lập tức tước quyền ông Trump, nếu không sẽ luận tội kích động bạo lực. Đảng Cộng hòa có thể phản công bằng cách gây chia rẽ, bất phục tùng ở các bang, dẫn tới Mỹ không có 1 chính quyền thống nhất từ Trung ương đến cơ sở. Nước Mỹ đi từ hỗn loạn đến bạo loạn. Khủng hoảng, chia rẽ sẽ kéo dài.

Phương Tây và người Mỹ luôn tự hào Mỹ là “đại diện cho nền dân chủ khắp thế giới”. Những phức tạp, rắc rối trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, đặc biệt là bạo loạn ngày 6/1 chứng tỏ điều ngược lại. Nó khẳng định “chân Mỹ cũng dính bùn” hay dưới chân Tượng thần Tự do cũng có bóng tối. Nước Mỹ luôn ca ngợi chế độ đa đảng. Nhưng cuộc bầu cử tổng thống và vụ bạo loạn ngày 6/1 cho thấy Đảng Dân Chủ hay Cộng hòa, thì trước hết cũng vì lợi ích của một bộ phận. Khi mâu thuẫn, xung đột lợi ích, họ không tính đến hình ảnh của đất nước, giá trị Mỹ, sẵn sàng đối đầu với nhau, cá nhân đối đầu với chính đảng của mình, đẩy đất nước, người dân vào tình trạng chia rẽ tồi tệ. Từ đó suy ra, không thể áp đặt mô hình, giá trị, tiêu chuẩn “dân chủ” Mỹ, phương Tây cho toàn thế giới, bởi nó chưa phải là hoàn thiện. Và những ai còn đang cổ súy, ca ngợi hết lời cho “dân chủ” Mỹ, hãy suy ngẫm và hiểu biết.