SUY NGẪM VỀ THÓI XU NỊNH, NỊNH BỢ

Kỳ Anh

Xu nịnh, nịnh bợ... là một cách để lấy lòng và cầu lợi. Hiểu nôm na, xu nịnh là khen ngợi quá đáng chỉ cốt để làm đẹp lòng nhau, thường nhằm mục đích cầu lợi cho cá nhân. Thói xu nịnh đã có từ ngàn xưa, với muôn hình vạn trạng, biến hóa khôn lường và gây nhiều hậu quả, hệ lụy cho xẵ hội. Cha ông ta từ ngàn xưa đã từng đúc rút "mật ngọt chết ruổi", răn dạy hiền tài và dân chúng phải: "Tránh xa kẻ nịnh bợ là cách tránh tai họa". Đặc biệt, các bậc tiền nhân đã cảnh báo: "Tôn nịnh đại suy"- nghĩa là để cho thói nịnh bợ phát triển thì nguy cơ suy thoái lớn là không tránh khỏi, thậm chí dẫn đến khuynh đảo xã hội, suy vong triều chính...

Hơn 74 năm trước, Chủ tịch Hổ Chí Minh kính yêu của chúng ta đã viết cuốn sách nổi tiếng có nhan đề "Sửa đổi lôi làm việc". Bác nêu khá nhiều khuyết điểm của cán bộ, đảng viên, trong đó kịch liệt lên án "bệnh xu nịnh, a dua". Bác chỉ rõ: Người mắc cần bệnh đó là do kém tính Đảng, mắc phải bệnh đó là hỏng việc lớn và chính Người thể hiện quyết tâm xuyên suốt, quyết liệt nêu gương thực hiện đấu tranh, đẩy lùi "bệnh xu nịnh" vốn tiềm tàng trong một bộ phận cán bộ, đảng viên.

Dù được cảnh tỉnh từ sớm, thế nhưng "căn bệnh xu nịnh" không vì thế mà dần mất đi. Nguy hại hơn, hiện nay, "bệnh xu nịnh, nịnh bợ" còn trở thành vấn nạn trầm kha ờ nhiều nơi, len lỏi vào nhiều ngõ ngách của đời sổng xã hội, với nhiều kiểu, nhiều cách, nhiều cấp độ, hoàn cảnh, tình huống, mưu đổ khác nhau.

Ở nhiều nơi, việc "xu nịnh, nịnh bợ" đã biến tướng đa dạng và phát triển với nhiều hình hài, phương thức khác nhau, như việc cấp dưới nịnh cấp trên, nhân viên nịnh thủ trưởng, quần chúng nịnh đảng viên....

Bệnh " xu nịnh, nịnh bợ" đẵ gieo mầm bệnh nguy hiểm, làm đau yếu tổ chức, gây giảm sút năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, khiến một sổ cá nhân trở nên tự mãn, ảo tưởng về "hào quang" của bản thân, ngỡ mình đẵ là người của bản thân, ngỡ mình đẫ là người tài ba, xuất chúng.

Hệ quả là "bệnh kiêu ngạo" xuất hiện, làm xấu đi hình ảnh của Đảng và bộ máy cầm quyền của ta. Cũng trong quá trình đó, những cán bộ, đảng viên chân chính, trung thực sinh ra chán nản, giảm sút ý chí và vơi cạn tình yêu dành cho tổ chức, đơn vị.

Tinh thần trách nhiệm và khả năng cổng hiến cũng vì đó dần tiêu tan. Không chì vậy: vấn nạn "xu nịnh, nịnh bợ" còn tác động trực tiếp đến chất lượng công tác cán bộ trong Đảng. Một số người được "nịnh" vì ưa lời ngon, tiếng ngọt, say sưa với cảm giác được "làm bề trên" nên sinh ra xao lòng, thiếu tỉnh táo, mất bản lĩnh, không đánh giá đúng thực chất cán bộ, thiên vị cho kẻ luồn cúi, không trọng dụng cán bộ tốt mà lại tạo điều kiện cho người xấu lấn lướt, lộng quyền, thăng tiến...

Đó là một nguyên nhân trực tiếp dẫn đến "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", là môi trường thuận lợi cho việc phát sinh ung nhọt, nảy nở tiêu cực, tham nhũng và những biểu hiện tha hóa, biến chất ờ cán bộ, đảng viên.

2. Sự nguy hại và hệ lụy của bệnh "xu nịnh, nịnh bợ" là đáng sợ như vậy, nhưng hiện nay nó chưa được một bộ phận cán bộ, đảng viên nhận thức đầy đủ và mạnh dạn đấu tranh. Thậm chí, trước ảnh hưởng của tư duy cũ và văn hóa phong kiến, nhiều nơi vẫn quan niệm bệnh "xu nịnh, nịnh bợ" là một thứ "vô hại, là gia vị cho cuộc sống thêm phần sinh động, phong phú. Nhiều người cho rằng cái sự “xu nịnh, nịnh bợ" là chuyện sẵn có trong mỗi tổ chức, đơn vị nên sinh ra tư tưởng chấp nhận, ngại phê bình, đấu tranh. Cùng với đó, hệ thống các căn cứ, cơ sờ pháp lý, hoặc bộ tiêu chí nhận diện vấn nạn "xu nịnh, nịnh bợ" đến nay vẫn còn thiếu đổng bộ, chưa thành hệ thống; chưa được cơ quan chức năng thực sự tích cực nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện.

Từ thực tế trên, trong công tác đánh giá cán bộ, mỗi tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội cần sớm nghiên cứu xây dựng các tiêu chí cụ thể để đánh giá, nhận diện biểu hiện "xu nịnh, nịnh bợ"; xem đó là một tiêu chí quan trọng trong hệ tiêu chí đánh giá cán bộ hiện nay.

Trên cơ sờ kết quả đánh giá, việc một cá nhân được số đông thành viên trong tập thể phát hiện, phản ánh có biểu hiện "xu nịnh, nịnh bợ" thì tổ chức và cơ quan chức nầng phải quyết liệt kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh kịp thời và có biện pháp xử lý thích đáng, thậm chí phải tiến hành kỷ luật nếu cần thiết. Nhất quyết không được xem nhẹ, cả nể, bỏ qua với bất kỳ biểu hiện nào dù nhỏ nhất của căn bệnh "xu nịnh, nịnh bợ". Đặc biệt, trong các dịp đánh giá cán bộ, bình xét thi đua, bầu cử các vị trí công tác chủ trì, chủ chốt thì công tác rà soát, thẩm định cán bộ đối với các biểu hiện "xu nịnh, nịnh bợ" cần được tiến hành nghiêm túc, quyết liệt với cách làm ngày càng bài bản, khoa cách làm ngày càng bài bản, khoa học, dân chủ tập thể được phát huy.

Do đó từng cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh triển khai các giải pháp xây dựng môi trường dân chủ thực sự; phát huy cao độ vai trò của các tổ chức đảng, chính quyền...; tăng cường sự tham gia giám sát, phản biện quần chúng nhân dân. Khi phát hiện cán bộ, đảng viên có biểu hiện " xu nịnh, nịnh bợ" thì kiên quyết đấu tranh, thải loại; tuyệt đối không để lọt vào tổ chức, không để những cán bộ, đảng viên "xu nịnh, nịnh bợ", "trèo cao, luồn sâu" vào hàng ngũ cán bộ của ta. Những cán bộ "xu nịnh, nịnh bợ, chạy chọt" theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: Dứt khoát không đưa vào quy hoạch những người có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, mất đoàn kết, gây rối nội bộ, tham nhũng tiêu cực, cơ hội chính trị như "con lươn, con chạch". Bởi những kẻ "cơ hội chính trị" rất thiếu trung thực, giỏi xun xoe, nịnh bợ, "thiếu đức, thiếu tài". Cùng với đó, từng cán bộ, đảng viên phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, đức độ và tài năng để người khác và tập thể tôn trọng, vị nể một cách thực chất. Tự thân mỗi người luôn nghiêm khắc với chính mình, thường xuyên tỉnh táo, sáng suốt để không bị mê hoặc, quyến rũ bởi những lời lẽ vuốt ve, ngơi ca không đúng mực, đúng lúc, đúng chỗ của người khác; đổng thời cần chỗ của người khác; đổng thời cần góp phần tạo môi trường giao tiếp, ứng xử lành mạnh để mọi người trong tập thể được bày tỏ chính kiến, lập trường đúng đắn, khách quan.

Đặc biệt, muốn loại bỏ hoàn toàn căn bệnh "xu nịnh, nịnh bỢ", giải pháp tiên quyết hiện nay phải bắt đầu từ việc phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp. Nếu người đứng đầu thực sự liêm chính, không thích xu nịnh thì cấp dưới nhất định sẽ không dám giở trò "mật ngọt chết ruổi". Người lãnh đạo phải tỉnh táo, biết đánh giá bằng kiến thức, kinh nghiệm và lương tâm đạo đức để xem ai nịnh bợ, ai khen thật lòng thông qua cách thức thể hiện của họ. Khi cấp trên làm được như vậy thì tất yếu cấp dưới sẽ phải giữ gìn sự tự trọng và phép tôn nghiêm kỷ luật; tự giác rèn luyện phẩm chất, nầng lực, lấy đó làm thước đo nhân cách và phương thức thăng tiến duy nhất, thay vì phải "xu nịnh, nịnh bợ"./.