Trọng Nghĩa
Quá trình phát triển kinh tế, xã hội và hội nhập với thế
giới ngày càng sâu rộng, bên cạnh tiếp thu, hấp thụ những giá trị, tinh hoa văn
hóa của nhân loại, nước ta đang phải đối mặt với một thách thức, nguy cơ không
nhỏ. Sở dĩ người ta ví sự “xâm lăng văn hóa” như một “cuộc chiến mềm” bởi xuất
phát từ vị trí, vai trò và chức năng của văn hóa. Văn hóa là gốc rễ, là cội
nguồn làm nên sức mạnh nội sinh và sức sống của mỗi dân tộc, đồng thời được ví
như “tấm thẻ căn cước”, “chứng minh thư” để nhận diện giữa dân tộc này với dân
tộc khác.
Những năm gần đây, nhiều giá trị văn hóa truyền thống tốt
đẹp của ông cha bị đảo lộn, nhiều hành vi phản văn hóa mới xuất hiện với tần
suất lớn, mật độ dày và nhất là môi trường văn hóa xã hội đang bị “ô nhiễm nặng
nề” đã và đang trở thành nỗi bất an đối với vận mệnh quốc gia, dân tộc và tương
lai đất nước. Một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng này là do cuộc
“xâm lăng văn hóa” nhằm vào nước ta đang tấn công từ nhiều phía, từ nhiều con
đường, thông qua nhiều hình thức, âm mưu, thủ đoạn hết sức tinh vi, thâm độc.
Tại sao trong thời gian qua, dư luận hết sức băn khoăn bởi
một bộ phận giới trẻ sa đà vào lối sống “gấp”, sống “thử”, sống co ro vào cái
tôi nhỏ nhoi của mình? Tại sao nhiều thanh, thiếu niên nghiện trò chơi điện tử,
nghiện xem phim sex, phim bạo lực đến mức báo động đỏ? Tại sao các vụ ly hôn
trong gia đình trẻ, các vụ vi phạm pháp luật ở tuổi vị thành niên và thanh niên
liên tục gia tăng? Tại sao rất nhiều người trẻ đã bị lôi kéo, mê hoặc đến mức
“phát cuồng” một số ca sĩ, diễn viên, ngôi sao bóng đá từ nước ngoài mà họ coi
là thần tượng? Tại sao một số bộ phim vừa ra đời đã bị công luận tiến bộ cảnh
báo là nhảm nhí, thảm họa, làm “vẩn đục” môi trường điện ảnh Việt Nam? Tại sao
xuất hiện một số bài báo theo kiểu “lượm lặt đó đây”, “sưu tầm bốn phương”,
“thông tin đa chiều”, “thế giới nhìn từ nhiều góc cạnh”… với nguồn thông tin
không được kiểm chứng, thậm chí là những thông tin vô bổ, có xuất xứ từ nước
ngoài du nhập vào Việt Nam? Tại sao một số nhà xuất bản đã dịch và in ấn những
cuốn sách nước ngoài có nội dung xa lạ với nếp nghĩ, truyền thống của dân tộc
ta?
Tất cả những biểu hiện nêu trên bắt nguồn từ nhiều nguyên
nhân chủ quan và khách quan, trong đó, căn nguyên vừa sâu xa, vừa trực tiếp là
do chúng ta chưa chuẩn bị chu đáo về tâm thế, bản lĩnh trước khi bước vào sân
chơi toàn cầu, chưa đủ kiến thức và sự tỉnh táo cần thiết nên đã bị choáng ngợp
trước các những cuộc “xâm lăng mềm” về văn hóa. Trong khi đó, các thế lực thù
địch, bá quyền đã tìm mọi cách, lợi dụng mọi sơ hở về chính sách, luật pháp của
Việt Nam và lợi dụng tối đa những mặt trái của internet để cung cấp, truyền bá
các tư tưởng lai căng, các sản phẩm văn hóa, thông tin độc hại vào nước ta. Với
phương thức “mưa dầm thấm lâu”, thông qua sản phẩm văn hóa, thông tin xấu độc
xuất hiện ngày càng nhiều, các thế lực thù địch muốn tiêm nhiễm vào tâm hồn, suy
nghĩ công chúng, nhất là giới trẻ, qua đó làm dao động niềm tin, chao đảo nhận
thức, từng bước thay đổi tư tưởng, lối sống, tâm lý, hành vi của họ. Đó cũng là
mưu đồ mà các thế lực thù địch muốn “chuyển đổi hệ giá trị” ở Việt Nam, làm cho
giới trẻ bị cuốn vào lối sống vị kỷ, thực dụng, sa vào chủ nghĩa cá nhân, ngày
càng xa rời lý tưởng, lẽ sống, niềm tin mà các thế hệ ông cha đã phải đổ bao
xương máu, mồ hôi, công sức mới vun đắp, tạo dựng nên.
Cách đây gần 7 năm, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ
thị số 46/CT-TW ngày 27.7.2010 về “Chống sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa
độc hại gây hủy hoại đạo đức xã hội”, trong đó đã cảnh báo nghiêm khắc: “Môi
trường đạo đức và văn hóa lành mạnh bị đe dọa nghiêm trọng, có nguy cơ dẫn tới
khủng hoảng tinh thần, mất phương hướng lựa chọn các giá trị, lối sống và niềm
tin của một bộ phận công chúng. Tình trạng đó đã và đang ảnh hưởng trực tiếp
đến trật tự, an toàn, an ninh xã hội, dẫn đến khuynh hướng tự diễn biến về
chính trị, tư tưởng, tác hại lâu dài đến các thế hệ mai sau”. Văn kiện Đại hội
XII cũng đã chỉ ra: “Môi trường văn hóa còn tồn tại những biểu hiện thiếu lành
mạnh, ngoại lai, trái với thuần phong mỹ tục… Tình trạng nhập khẩu, quảng bá,
tiếp thu dễ dãi, thiếu chọn lọc sản phẩm văn hóa nước ngoài đã tác động tiêu
cực đến đời sống văn hóa của một bộ phận nhân dân, nhất là lớp trẻ”.
Không phải ngẫu nhiên mà người ta nói: Mất đất có thể chưa
mất nước, nhưng mất văn hóa là mất tất cả. Điều mấu chốt này tưởng như ai cũng
hiểu, cũng thấu, nhưng trên thực tế, không ít tổ chức, cá nhân, trong đó đáng
nói nhất là một bộ phận thanh, thiếu niên đã bị cuốn theo những “cơn lốc mềm”
từ các cuộc “xâm lăng văn hóa” từ bên ngoài mà không hề hay biết. Sự vô tình,
thiếu hiểu biết đó cùng với những “tác động mềm” hết sức tinh vi của các thế
lực thù địch đã làm cho bản sắc văn hóa truyền thống bị nhạt phai, có thể dẫn
tới nguy cơ mất gốc và những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc ta dễ bị lung
lay, mọt ruỗng.
Trước thực tế không thể coi nhẹ, xem thường đó, vấn đề cấp
bách hiện nay là chúng ta phải thường xuyên, tích cực bồi tụ, vun đắp, nâng cao
sức đề kháng văn hóa cho các cấp, các ngành và toàn xã hội. Sức đề kháng văn
hóa chính là tăng cường khả năng phòng ngừa, bảo vệ, chống lại các sản phẩm văn
hóa, thông tin độc hại từ bên ngoài xâm nhập vào nước ta. Lịch sử đã minh chứng
rằng, sức đề kháng văn hóa có vai trò cực kỳ quan trọng đối với việc giữ gìn,
bảo vệ và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Nếu sức đề kháng văn hóa non nớt, nhu nhược, yếu kém sẽ là mảnh đất màu mỡ cho
các “vi rút văn hóa” độc hại có cơ hội nảy sinh, lây lan, làm xói mòn tâm hồn,
cốt cách văn hóa dân tộc. Ngược lại, nếu sức đề kháng văn hóa mạnh mẽ, cường
tráng sẽ góp phần làm cho văn hóa Việt Nam không những giữ gìn được gốc gác,
cội nguồn, bản sắc của mình, mà còn có thể đẩy lùi, tiêu trừ, loại bỏ được các
tạp chất gây hại cho môi trường văn hóa dân tộc. Vì vậy, có thể khẳng định
rằng, việc huy động các cấp, các ngành và toàn xã hội cùng chung tay góp sức
bồi đắp, nâng cao sức đề kháng văn hóa cho dân tộc chính là bảo đảm cho tư thế,
bản lĩnh, sức sống và sức mạnh văn hóa Việt Nam luôn trường tồn, bền vững trong
thời đại toàn cầu hóa hiện nay. Đó cũng là giải pháp hữu hiệu bảo đảm cho những
giá trị, tinh hoa của dân tộc không bị pha trộn, mất gốc hay đồng hóa trước các
cuộc “xâm lăng văn hóa” từ bên ngoài.
Hiện nay có rất nhiều thông tin xấu độc tràn lan trên các trang MXH, người đọc nên chọn những trang chính thống
Trả lờiXóa