Chúng tôi cung cấp tới bạn đọc một số vấn đề như sau: Trong các văn kiện từ Đại hội lần thứ X trở về trước, Đảng ta chỉ đề cập đến những biểu hiện yếu kém, tiêu cực của tổ chức đảng, những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Chẳng hạn tại Đại hội X, Đảng ta chỉ ra: “... Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, kể cả một số cán bộ chủ chốt các cấp yếu kém cả về phẩm chất và năng lực; thiếu tính chiến đấu và tinh thần bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giảm sút lòng tin, phai nhạt lý tưởng...”.
Hiện tượng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở nước ta lần đầu tiên được đề cập tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng. Trong Văn kiện Đại hội Đảng XI đã chỉ rõ: “Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, tệ quan liêu, tham nhũng lãng phí còn nghiêm trọng. Những biểu hiện xa rời mục tiêu xã hội chủ nghĩa, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có diễn biến phức tạp. Nhận thức này tiếp tục được khẳng định trong văn kiện trình Đại hội lần thứ XII của Đảng.
Thực tiễn cho thấy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là vấn đề xã hội có căn nguyên từ những hạn chế, yếu kém trong công tác xây dựng Đảng, hoạt động lãnh đạo của Đảng đối với xã hội; từ những hạn chế, khuyết điểm trong xây dựng và hoạt động quản lý của Nhà nước đối với xã hội; từ những hạn chế, yếu kém trên các lĩnh vực của đời sống xã hội; các tiêu cực và tệ nạn xã hội nảy sinh từ mặt trái của kinh tế thị trường; sự tác động từ âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, đặc biệt là chiến lược “diễn biến hòa bình”; từ sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân trước những biến động phức tạp trong đời sống kinh tế-xã hội của đất nước.
Với nhận thức trên tại Đại hội XII, Đảng ta nêu rõ quan điểm: “Tích cực đấu tranh phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của các thế lực thù địch; chủ động phòng ngừa, đấu tranh phê phán, ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Trong phương hướng, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ 2016-2020, Đảng ta xác định: “Đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống; ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; chủ động ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch”.
Như vậy có thể thấy, việc phòng ngừa, đấu tranh phê phán, ngăn chặn, đẩy lùi “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và trong xã hội phải có tính chủ động cao. Phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” phải kết hợp chặt chẽ với đấu tranh phòng, chống chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. 
Quan điểm của Đảng ta về phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cần được các tổ chức, các lực lượng, ở các cấp, các ngành quán triệt, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện trong thực tế gắn với chức năng, nhiệm vụ, phạm vi quyền hạn, góp phần phòng, chống có hiệu quả “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở nước ta hiện nay.
TRẦN THÔN