“DI CHỨNG” ĐỘC HẠI TỪ MẶT TRÁI TOÀN CẦU HÓA VỀ VĂN HÓA

HP

Toàn cầu hóa là một quá trình tất yếu, không thể tránh khỏi đối với mọi quốc gia trên thế giới. Toàn cầu hóa, bên cạnh mang đến những yếu tố tích cực, cũng kéo theo hệ lụy không mong muốn, trong đó có nguy cơ văn hóa truyền thống Việt Nam bị phai nhạt, "hòa tan”. 

Gần đây, quá trình toàn cầu hóa càng trở nên mạnh mẽ hơn cùng với sự phát triển của phương tiện truyền thông mới, khiến thế giới trở thành một “ngôi làng toàn cầu” và thúc đẩy quá trình tiếp biến, biến đổi văn hóa nhanh hơn. Phương thức giải trí mới tràn đến dồn dập, lan tỏa nhanh chóng, rộng khắp từ thành thị đến nông thôn. Người dân phải đối mặt với nhiều sự lựa chọn về lối sống, ứng xử, trong khi không phải ai cũng có tâm thế tốt và bản lĩnh để lựa chọn. Khi mà giá trị mới chưa hình thành và giá trị cũ có phần lung lay dẫn đến khủng hoảng giá trị, từ đó tạo ra những lệch chuẩn văn hóa xã hội.

Mặt trái của toàn cầu hóa hiện nay, một trong những nguy cơ đối với nước ta là lối sống văn hóa lai căng đã và đang xâm nhập, len lỏi vào đời sống xã hội khiến một bộ phận người dân bị tiêm nhiễm những “di chứng” độc hại từ bên ngoài. Toàn cầu hóa khiến những lối sống xa lạ dễ dàng lan truyền, nhiều khi trở nên “hấp dẫn” một bộ phận giới trẻ. Thực tế trên thế giới cho thấy, giới trẻ là đối tượng dễ chịu ảnh hưởng nhất của quá trình toàn cầu hóa do đặc tính ham học hỏi, nhạy cảm với cái mới, trong khi chưa thật thực sự bản lĩnh thấm nhuần và định  hình những giá trị cơ bản, cốt lõi của phông văn hóa chuẩn mực.

 Ở thời đại hiện nay, những clip xấu trở nên dễ xuất hiện, dễ được tiếp cận và dễ chia sẻ hơn trên các phương tiện truyền thông mới, từ đó bắt đầu lan tỏa, tạo ra những hiệu ứng xấu trong xã hội.

Nếu chúng ta không tỉnh táo thì “xâm lăng văn hóa” khiến giới trẻ lãng quên bản sắc văn hóa, truyền thống dân tộc. Một khi người trẻ ăn mặc, xem phim, nghe nhạc, sử dụng ngôn ngữ nước nào… thì dẫn đến khả năng tư duy, ứng xử, lối sống tương tự như người nước đó. Đây là điều nguy hại cho văn hóa đất nước về mặt lâu dài.

Cần nhìn nhận và chủ động nhận diện, khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực từ mặt trái của toàn cầu hóa về văn hóa là một trong những giải pháp hữu hiệu góp phần phòng, chống sự tha hóa con người và những lệch chuẩn văn hóa.

Phương tiện truyền thông mới khác với các phương tiện truyền thông truyền thống, đó là tính nhanh đến, nhanh đi. Trước một hiện tượng tiêu cực, đôi khi chúng ta cần lên án vừa đủ và cần biết im lặng đúng lúc, để tự nó dần chìm vào quên lãng. Chúng ta cần và có cách phê phán sao cho mọi người có đủ khả năng nhận thức hiện tượng tiêu cực để phòng tránh. Song, chúng ta cần phải tuyên truyền tạo cảm hứng  nhiều tấm gương làm hình mẫu cho người dân noi theo.

Cùng nhiệm vụ cụ thể trên đây phải có hệ thống giải pháp đồng bộ, hữu hiệu trên tất cả các lĩnh vực văn hoá, văn hoá thấm vào tất các hoạt động kinh tế, chính trị, ngoại giao, quân sự, quốc phòng an ninh. Các lĩnh vực đều phải tính đến tiêu chí văn hoá trong sản phẩm. 1/8/2020 EV FTA - Hiệp định mậu dịch tự do Việt Nam - EU được thực hiện là cơ hội to lớn cho mở cửa, hợp tác, phát triển. Tuy nhiên cũng chính là thách thức trong việc giữa gìn từng sản phẩm hàng hoá cùng các yếu tố đồng bộ sao cho có bản sắc văn hoá Việt Nam./.