VIỆT NAM LUÔN TÔN TRỌNG QUYỀN CON NGƯỜI

Kỳ Anh

Liên quan đến sự kiện ngày 22/2/2021 vừa qua, khi tham dự và có phát biểu đáng chú ý tại Phiên thảo luận cấp cao Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đã có thông báo rằng, Việt Nam, trong vai trò, tư cách ứng viên của ASEAN, sẽ tham gia ứng cử vị trí thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023 – 2025. Lợi dụng vấn đề này ngày 03/3/2021 trên trang mạng Đài Á Châu Tự Do lại tiếp tục đăng tải các thông tin cáo buộc Việt Nam vi phạm nhân quyền. Đây là một hành động xuyên tạc trắng trợn, nhằm bôi nhọ Việt Nam trên trường quốc tế, gây chia rẽ, mất đoàn kết trong nước để lấy cớ can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.

Với việc sử dụng ví von hai hình ảnh “cáo và chuồng gà” trong một hành động cáo bảo vệ an ninh cho chuồng gà, RFA đã ngầm ý khẳng định Việt Nam vi phạm vào luật nhân quyền mà vẫn muốn tham gia ứng cử vị trí thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023 – 2025. Vậy thực hư vấn đề này có đúng hay không?

Phải nói ngay rằng, đối với Việt Nam hoàn toàn không có vấn đề vi phạm nhân quyền. Từ khi thành lập đến nay, Đảng và Nhà nước ta luôn bảo đảm quyền con người và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong việc bảo đảm quyền con người trên tất cả các lĩnh vực dân sự, chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội và đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Trong mọi giai đoạn lịch sử, Việt Nam luôn nhất quán mục tiêu, chính sách tất cả vì con người, vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng nỗ lực để người dân được thụ hưởng đầy đủ các quyền và tự do cơ bản của con người, đồng thời coi trọng thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nhân quyền trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng và hiểu biết giữa các quốc gia.

Trước tiên chúng ta thấy rằng vấn đề nhân quyền đã được thông qua Hiến pháp 2013 với một chương riêng về "Quyền con người, quyền và nghĩa vụ công dân" và có hơn 90 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quyền con người. Đây là những nỗ lực hết sức có ý nghĩa, tạo khuôn khổ pháp lý quan trọng cho việc bảo đảm trên thực tế quyền con người, quyền công dân. Cùng với những bước tiến đó là việc không ngừng phấn đấu hoàn thiện thể chế và tạo dựng cơ sở vật chất để bảo đảm tốt hơn quyền con người. Mọi chiến lược, chương trình, dự án phát triển kinh tế-xã hội đều được xây dựng trên cơ sở lấy người dân làm trung tâm, hướng về người dân và phục vụ người dân.

Trên thực tế, dân chủ ở nước ta được thể hiện, mở rộng và có cơ chế để đảm bảo thực hiện trên nhiều lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, hệ thống pháp luật, tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước. Dân chủ thực sự về kinh tế thể hiện qua cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tạo điều kiện cho mọi công dân phát huy được quyền tự chủ của mình trong sản xuất, kinh doanh. Nhà nước Việt Nam tôn trọng các thành phần kinh tế; những người có năng lực và điều kiện ở mọi thành phần kinh tế đều được Nhà nước tạo điều kiện để tham gia vào quá trình phát triển. Mọi công dân có quyền lao động và hưởng thành quả lao động theo năng lực và sự đóng góp của mình, có quyền tự do kinh doanh, sản xuất, đầu tư… Nhà nước còn có những chính sách thiết thực để khuyến khích người dân phát triển kinh tế, làm cho dân giàu, nước mạnh.

Trong lĩnh vực chính trị, dân chủ thể hiện rõ nét qua các quy định được nêu lên trong các bản hiến pháp: “Nhà nước CHXHCN Việt Nam là nhà nước của dân, do dân, vì dân”. Quyền lực nhà nước thuộc về toàn dân chứ không hề nằm trong tay một tổ chức, một nhóm hay một cá nhân nào. Nhân dân thực hiện quyền dân chủ của mình qua 2 hình thức: trực tiếp và gián tiếp. Nhân dân có quyền tố cáo, khiếu nại những người có hành vi vi phạm pháp luật và được cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Trên lĩnh vực văn hóa, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được đẩy mạnh; Chính phủ đã ban hành Nghị định mới về công nhận các danh hiệu văn hóa. Việt Nam có nhiều di sản được UNESCO công nhận là di sản văn hóa của nhân loại. Lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cho người dân ngày càng được nâng cao, ngoài sự phát triển các dịch vụ y tế và chăm sóc sức khoẻ trực tiếp, Việt Nam còn thi hành nhiều biện pháp nhằm nâng cao sức khoẻ của người dân, ngăn ngừa bệnh tật từ xa như chương trình cung cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn. Trong lĩnh vực tôn giáo, công dân có quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo. Tuy nhiên, nhà nước cũng nghiêm cấm mọi hành vi lợi dụng tự do tín ngưỡng, tôn giáo để xúi giục, kích động và lôi kéo nhân dân làm việc trái pháp luật. Ngoài ra, dân chủ còn thể hiện ở quyền tự do ngôn luận,tự do tín ngưỡng, tự do báo chí, tự do đi lại, tự do cư trú, có quyền học tập, khám chữa bệnh và đặc biệt là quyền được thể hiện chính kiến của bản thân về việc xây dựng nhà nước và xã hội.

Một trong những thành tựu nổi bật nhất của Việt Nam bảo đảm quyền con người là đạt được những tiến bộ vượt bậc về xoá đói giảm nghèo, phát triển con người và chất lượng cuộc sống Thu nhập bình quân đầu người liên tục tăng, trong đó thu nhập của hộ nghèo tăng từ 15 đến 20%. Việt Nam là quốc gia đạt được kết quả ấn tượng trong việc thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ về giảm nghèo, được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Nói đến thành tựu bảo đảm quyền con người không thể không nói tới những nỗ lực của Nhà nước Việt Nam trong chăm sóc, bảo đảm quyền của nhóm xã hội dễ bị tổn thương, bao gồm phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật. Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong khu vực và thứ hai trên thế giới tham gia ký “Công ước quốc tế về quyền trẻ em”, năm 1989. Bình đẳng giới là một trong những chỉ số về quyền con người quan trọng. Từ năm 2010 đến nay, Quốc hội Việt Nam đã ban hành 40 đạo luật; trong đó, quyền của nữ giới được lồng ghép đầy đủ trong hệ thống pháp luật quốc gia. Trong những năm qua lao động nữ được quan tâm nhiều hơn trong thời kỳ thai sản và tuổi nghỉ hưu. Các chính sách đổi mới của Việt Nam đã tạo cơ hội cho phụ nữ tham gia ngày càng nhiều vào các hoạt động kinh tế-xã hội của đất nước. Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV (2016-2021), tỷ lệ phụ nữ tham gia vào Quốc hội cao hơn mức trung bình thế giới. Chính phủ rất quan tâm giúp đỡ, chăm sóc và tạo mọi cơ hội bình đẳng cho người bị thiệt thòi, trong đó có người tàn tật và khuyết tật. Các trung tâm chỉnh hình và phục hồi chức năng đã trợ giúp dụng cụ chỉnh hình và xe lăn cho nhiều người tàn tật. Nhiều cơ sở y tế đã thực hiện khám, chữa bệnh miễn phí cho người tàn tật nặng và trẻ em nghèo tàn tật. Người khuyết tật được tạo điều kiện thuận lợi để tham gia các câu lạc bộ, được học văn hoá, được ưu tiên bố trí việc làm. Cùng với sự quan tâm, chăm sóc của Nhà nước và xã hội, bản thân người tàn tật đã không ngừng vươn lên để hoà nhập cộng đồng.

Cùng với những thành tựu nêu trên, Việt Nam cũng luôn nỗ lực đóng góp tích cực vào những giá trị chung, tích cực và tiến bộ của nhân loại về quyền con người. Việt Nam tham gia tích cực vào các diễn đàn liên quan đến quyền con người của Liên Hợp Quốc, ASEAN và các cơ chế khác. Tại các diễn đàn này, Việt Nam đã chủ động đưa ra và được cộng đồng quốc tế hoan nghênh các sáng kiến về quyền con người, đặc biệt về nội dung liên quan đến bảo đảm quyền phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật, những người chịu tác động của biến đổi khí hậu. Năm 2016 và 2018, Việt Nam đã chủ trì giới thiệu và được Hội đồng nhân quyền thông qua 2 nghị quyết về tác động của biến đổi khí hậu đối với quyền trẻ em và đối với quyền phụ nữ. Việt Nam cũng luôn nghiêm túc trong thực thi các cam kết quốc tế về quyền con người, trong đó có việc thực thi 7/9 công ước quốc tế cơ bản về quyền con người mà Việt Nam là thành viên.

Cho đến nay Việt Nam đã tham gia hầu hết các công ước của Liên hợp quốc về quyền con người, như: “Công ước quốc tế về xóa bỏ các hình thức phân biệt chủng tộc” (1981); “Công ước quốc tế về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ” (1981); “Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, văn hóa và xã hội” (1982); “Công ước quốc tế về các quyền dân sự chính trị” (1982); “Công ước về quyền trẻ em” (1990); “Công ước chống tra tấn và “Công ước về quyền của người khuyết tật” (2014)… Những công ước này đều được nội luật hóa trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Việt Nam cũng đã tích cực tham gia đối thoại về quyền con người với nhiều quốc gia, như: Mỹ, Australia, Thụy Sỹ và EU. Những cuộc đối thoại này nhằm trao đổi quan điểm và học hỏi lẫn nhau để nâng cao hơn sự hưởng thụ quyền của người dân ở mỗi quốc gia. Việt Nam từng được bầu là thành viên Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc (2014 - 2016).

Với những kết quả đạt được trong việc thực hiện nhân quyền ông Jesper Moller, Phó Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam cho rằng: “Chúng tôi đánh giá cao nỗ lực và quyết tâm của Việt Nam, đặc biệt là việc Việt Nam thông qua Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, đây là một cơ sở pháp lý quan trọng. Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều cam kết quan trọng khác nhằm đảm bảo quyền dinh dưỡng của trẻ em, quyền được đến trường, quyền tiếp cận với nước sạch và các điều kiện vệ sinh tốt hơn. Đây là những nỗ lực rất lớn của Việt Nam, để đảm bảo trẻ em được lớn lên trong một môi trường trong lành và an toàn”. Đó chính là minh chứng sống động chứng minh cho việc thực hiện tốt luật nhân quyền của Việt Nam. Đến đây thì chúng ta có thể hiểu được RFA có thực sự đúng hay không khi đưa ra lời cáo buộc này!

 

Quyền con người ở nước ta trước hết là quyền được làm công dân của một nước độc lập, tự do, quyền được sống bình đẳng và mức sống không ngừng được nâng cao. Quyền của mỗi người riêng lẻ phải gắn với vận mệnh và quyền của cả cộng đồng và của toàn dân tộc, với nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quyền con người thống nhất với quyền dân tộc cơ bản, nhân quyền không được cao hơn chủ quyền. Thực thi quyền con người phải dựa trên cơ sở ưu tiên bảo vệ quyền dân tộc tự quyết, chủ quyền quốc gia. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào mỗi người dân chúng ta cũng không được phép lơ là, mất cảnh giác trước những luận điệu sai trái về quyền con người của chủ nghĩa đế quốc và bọn phản động quốc tế./.