Hồng Thủy
Hiện nay, có một số người có tư tưởng Việt Nam nên dựa
vào Mỹ để thoát Trung và ngược lại. Xin ngắn gọn và nói rằng Việt Nam là quốc gia độc lập, có đường lối ngoại giao độc
lập, không lệ thuộc vào bất cứ quốc gia nào khác, hay nói một cách khác, đỉnh
cao “nghệ thuật” của ngoại giao Việt Nam được gói gọn trong cụm từ “đối tác –
đối tượng”.
Trong “đối tác” có “đối tượng”, trong “đối tượng” ẩn chứa
những mặt, những cơ hội, yếu tố có thể tận dụng, chuyển hóa thành “đối tác”. Nói
thì ngắn gọn như vậy, nhưng để tìm hiểu nghệ thuật ngoại giao của Việt Nam thì
không hề đơn giản, ngay cả những nhà ngoại giao kỳ cựu trên thế giới, những
“con cáo già” thuộc dạng bậc thầy về ngoại giao phương Tây còn phải ngán ngẩm
và chịu thua những nhà ngoại giao Việt Nam, ẩn sau những con người nhỏ bé đó
với những cử chỉ lịch thiệp, tao nhã là cả bề dày văn hóa, là sự linh hoạt,
quyết đoán, nhẹ nhàng, sâu sắc, kiểu “lạt mềm buộc chặt”, lấy độc lập dân tộc,
lợi ích dân tộc Việt Nam là cái bất biến, để dĩ vạn biến trong ngoại giao.
Mấy ngày gần đây, Bộ Ngoại giao Mỹ có các tuyên bố về
các hành động phi pháp của Trung Quốc tại Biển Đông, trong đó phía Mỹ nhắc đến
hai trường hợp, một là trường hợp tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam, hai là
trường hợp Trung Quốc đặt trạm nghiên cứu trái phép tại Hoàng Sa.
Nhiều người hay nghĩ theo một câu nói đậm chất phim
ảnh thế này: “Kẻ thù của kẻ thù là bạn”, ở đây, trong góc nhìn của một số người
Việt, Mỹ coi Trung Quốc là kẻ thù và ngược lại, nếu theo lý thuyết trên, Mỹ
hoàn toàn có thể là một người bạn của Việt Nam trong cuộc chiến đấu đòi lại chủ
quyền lãnh thổ, biển đảo.
Nhưng thực tế, cái tuyên bố mà phía Mỹ vừa đưa ra
không hề khẳng định chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam, phía Mỹ đã lồng
ghép khéo léo yếu tố “gây bất lợi cho các nước Đông Nam Á”, có mục đích ngầm
khẳng định rằng đây là vùng biển “tranh chấp quốc tế”, tuyên bố như vậy tức là
đã phủ quyết chủ quyền hợp pháp của Việt Nam tại hai quần đảo này. Đồng ý và
tung hô cái ý kiến này, tức là đã chấp nhận rằng đây là vùng biển của quốc tế
có tranh chấp, đã phủ nhận lập luận đanh thép của Bộ Ngoại giao Việt Nam.
Ngày 26/03/2020, bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn viên
của Bộ Ngoại Giao Việt Nam phát biểu có đoạn: “Theo đó, mọi hoạt động tại hai
quần đảo này phải có sự cho phép của Việt Nam”. Nói cắt nghĩa câu trên tức đây
là vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam không cần bàn cãi nhiều, làm gì thì phải
xin phép Việt Nam, sổ đỏ mang tên ai thì là của người đó chứ đâu là vùng đất
không chủ quyền, rồi cái thằng ở tận đâu đâu cũng nhảy vào đòi phần? Nếu đã là
vùng biển “quốc tế”, Mỹ hoàn toàn có quyền và lợi ích tại đây, như việc đã và
đang khống chế eo biển Hormuz và khu vực Trung Đông, lấy lý do bảo vệ lợi ích
Mỹ, đồng minh và hệ thống “petrodollar”.
Nhiều người hay nghĩ rằng Mỹ sẽ giúp Việt Nam, thậm
chí còn mong rằng Việt Nam sẽ cho Mỹ thuê quân cảng nhất nhì Đông Nam Á là Cam
Ranh làm căn cứ quân sự. Thậm chí, một ý tưởng táo bạo hơn được tô vẽ ra, đó là
việc Mỹ sẽ đánh Trung Quốc vì Việt Nam. Điều này không khác gì tư tưởng trông
chờ ngoại bang “ban phát” chủ quyền dân tộc, điều mà các tiền nhân chưa bao giờ
làm và sẽ không bao giờ cho phép làm. Lương Khải Siêu đã từng bút đàm với Phan
Bội Châu, khuyên ông không nên dùng ngoại viện để giải quyết độc lập dân tộc.
Bấy giờ, một số nhà tri thức dẫn đầu là Phan Bội Châu đã sang Nhật cầu viện
quân Nhật giúp sức để đánh quân Pháp, nhưng hành động đấy thực chất không khác
gì hành động “chuyển nhượng” Việt Nam từ thuộc địa Pháp sang thuộc địa Nhật. Xa
hơn, Nguyễn Ánh phải chịu tiếng đắng muôn đời “cõng rắn cắn gà nhà” khi kêu gọi
viện binh từ nhà Xiêm, Pháp, Thanh phục vụ việc quay trở lại nắm chính quyền đã
thối nát của minh.
Trong những giờ phút hoạn nạn vì đại dịch Covid-19 thế
này, hãy nhìn cách “anh cả” Mỹ đối xử với đồng minh phương Tây thân cận như thế
nào. Nhắc chuyện gần đây, anh bạn hàng xóm Philippines từng nghĩ rằng Mỹ sẽ vào
điều động quân đội nếu phía Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough, đúng là Mỹ đã
vào cuộc, nhưng Mỹ vào cuộc bằng cách im lặng cho Trung Quốc chiếm đóng mặc lời
khẩn cầu từ phía Philippines. Hai tháng sau từ thời điểm “sang tên đổi chủ” bãi
cạn, ngoại trưởng Mỹ và Trung Quốc hân hoan bắt tay nhau trong một cuộc họp
song phương còn Philippines thì chẳng thể làm gì hơn việc thưa kiện Trung Quốc
ra tòa án quốc tế. Nhưng khổ nỗi, con người sai thì có tòa án xử, nhưng chẳng
có tòa án nào xử được những quốc gia siêu cường cả, ngay cả Liên Hợp Quốc, cũng
bị chi phối bởi lợi ích của các nước lớn.
Trong thời kỳ chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, phía
Trung Quốc, Nga, Cuba đều có ý định đưa quân chiến đấu trực tiếp tại chiến
trường nhưng Việt Nam nói không, có thể tiếp nhận vật lực, hỗ trợ, nhưng Việt
Nam khước từ lời đề nghị quân đội quốc gia khác tham gia trực tiếp chiến đấu
tại chiến trường miền Nam Việt Nam. Bài học về số phận của bán đảo Triều Tiên
để cho phía Trung Quốc và Hoa Kỳ quyết định luôn rất đắt giá. Thứ hòa bình được
ban phát thì cũng có thể bị tước đoạt bất cứ lúc nào.
Biển Đông là khu vực có vị trí địa chính trị cực kỳ
quan trọng, cùng với đó là trữ lượng dầu khí, hải sản, băng cháy… là mục tiêu
mà bất cứ quốc gia nào cũng muốn có phần. Mỹ luôn tìm kiếm một nước có thể đối
đầu trực diện, lâu dài với Trung Quốc ở Biển Đông để giúp Mỹ thực hiện những
mưu đồ chính trị của mình, đất nước đó phải hội tụ đủ yếu tố về quân sự, chính
trị, địa lý, pháp lý… lướt qua danh sách trên, Mỹ loại bỏ hết các nước, duy chỉ
còn lại nước Việt Nam.
Hơn ai hết Mỹ hiểu rõ sức mạnh tổng thể của quốc gia
và cái chất của người Việt Nam nó mạnh mẽ như thế nào, nếu được cái gật đầu của
Việt Nam thì Mỹ sẽ ăn mừng lớn lắm, kê cao gối mà ngủ. Nhưng không, Việt Nam có
trí tuệ của Việt Nam có đối sách, sách lược, chiến lược vượt qua mấy thứ thủ
thuật này của Mỹ nhiều lắm. Và nếu Việt Nam chọn một phe để theo, phe phương
Tây hay phương Đông, phe Mỹ hay phe Trung Quốc thì chắc chắn phe còn lại sẽ
không để chúng ta yên phận. Bài học Ukraina khi rũ bỏ gấu Nga, ngả về phương
Tây rồi hậu quả mà quốc gia này phải chịu là kinh tế ngày càng yếu kém, quyền
tự quyết không có, phương Tây không chấp nhận để Ukraina gia nhập EU, bán đảo
Crưm thì bị Nga thu hồi.
Việt Nam đã chiến đấu với Trung Quốc cả ngàn năm nay,
Việt Nam rất hiểu Trung Quốc và Trung Quốc cũng rất hiểu Việt Nam. Bực mình
thằng hàng xóm thì có thể bán đất để chuyển nhà, nhưng làm sao mà bốc cả đất
nước Việt Nam di chuyển đi chỗ khác được? Hiện nay, chúng ta đang phải chung sống
gần lão láng giềng xấu bụng, con cháu chúng ta vẫn phải sống cạnh Trung Quốc,
vì vậy khéo léo, mềm mỏng, kiên quyết, kiên trì là điều không thể thiếu đối với
Việt Nam, từ lịch sử xa xưa cho đến hiện đại. Người nào muốn Việt Nam theo Mỹ
thì cứ nhìn bài học của Philippines, Thái Lan hay Ukraina đấy. Còn những kẻ nào
mơ về hạnh phúc cùng anh bạn phương Bắc hãy nhìn thật kỹ những mưu đồ dưới con
đường tơ lụa là những “bẫy nợ”, sự đánh đổi quyền dân tộc, mà nhiều nước khi
nhận ra đã “há miệng, mắc quai”.
Hơn bao giờ hết Việt Nam cần hết sức cảnh giác, linh
hoạt, khéo léo. Thế mới thấm và hiểu hơn trí tuệ của Đảng, Nhà nước ta trong
xác định “đối tác, đối tượng”, phải nói một sự nhìn nhận rất thấu đáo và vượt
thời gian, không gian của Đảng ta, và trong thời điểm dịch bệnh hiện nay lại
thấy niềm tin, lòng yêu nước của nhân dân ta mạnh mẽ đến nhường nào./.
Trong vấn đề biển đông, chúng ta giữ nguyên lập trường độc lập, tự chủ, không dựa vào nước nào hết
Trả lờiXóaĐọc lập, tự chủ là trên hết
Trả lờiXóa